ચમેલીના ફૂલો સુગંધિત હોય એટલા સુંદર પણ હોય છે. પરફ્યુમ અને તેલ પણ ચમેલીના ફૂલોથી બનાવવામાં આવે છે. શું તમે જાણો છો કે ચમેલી એક ઔષધિ પણ છે અને ચમેલીના છોડમાં ઘણા ઔષધીય ગુણ પણ છે. ચમેલીના ફાયદા અને ઉપયોગો કાનમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો, જીભનો સોજો અને મોતિયા જેવા રોગોમાં ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
એટલું જ નહીં, મોંના ઘણા રોગો, પગ ફાટવા જેવી સમસ્યાઓમાં પણ ચમેલીના ઔષધીય ગુણધર્મોથી ફાયદો મળે છે. ચાલો આપણે અહીં જાણીએ કે ચમેલીના સેવનથી અથવા તેનો ઉપયોગ કરવાથી કેટલા રોગોમાં ફાયદો થાય છે. ચમેલીના ફૂલોથી મોતિયાની સારવાર પણ કરી શકાય છે.
મોતિયાના ઉપચાર માટે, ચમેલીના ફૂલોની 5-6 નરમ સફેદ પાંદડીઓ લો. તેને થોડી ખાંડ સાથે મિક્સ કરો. તેને મોતિયા પર લગાવો. તે થોડા દિવસોમાં મોતિયા મટાડે છે. ચમેલીના પાનનો ઉપયોગ માથાના દુખાવા માટે ફાયદાકારક છે. ગુલાબ સાથે ચમેલીના ત્રણ પાન પીસી લઈ તેના 2-2 ટીપાં નાકમાં નાખવાથી માથાના દુખાવામાં રાહત મળે છે.
વાતદોષ ને કારણે શરીરમાં અનેક પ્રકારના રોગો શરૂ થાય છે. લકવો, માસિક અવ્યવસ્થા વગેરે વાતદોષના કારણે થાય છે. આ રોગની સારવાર માટે ચમેલીના મૂળને વાટીને પેસ્ટ બનાવો. તેને લગાવવાથી અને તેના તેલથી માલિશ કરવાથી ફાયદો થાય છે.
જો કાનમાં દુખાવો થાય છે અને કાનમાંથી પરુ બહાર આવે છે, તો 20 ગ્રામ ચમેલીના પાંદડા 100 મિલી તલના તેલમાં ઉકાળો. આ ઉકાળા ને ગળીને તેના 1-1 ટીપા કાનમાં નાંખો. આ કાનનો દુખાવો ઓછો કરે છે. કાનમાં ચમેલી ના તેલમાં અલુવા મિશ્ર કરી ને નાખવાથી કાનમાં આવતી ખંજવાળ બંધ થાય છે.
જો જીભમાં સોજો આવે તો ચમેલીનો ઉપયોગ ફાયદાકારક છે. ચમેલીના પાંદડા પીસીને જીભ પર લગાવો. આમ કરવાથી જીભનો સોજો ઓછો થાય છે. જાંબુ, કેરી અને ચમેલીના પાનનો ઉકાળો બનાવો. આ ઉકાળથી કોગળા કરવાથી મોંના દુખાવા, પેઢાનો દુકાવો, દાંતનો દુખાવો જેવી મોંની સમસ્યાને દૂર કરવામાં મદદ મળે છે.
ચમેલી, લાલ ચંદન, કડલ, કાલિયા ચંદન અને વડના પીળા પાંદડા પીસો. તેને મોં પર લગાવો. તેનાથી મોં પર થતાં ખીલ મટે છે. ચમેલીના 10-20 ફૂલો પીસીને ચહેરા પર લગાવો, તેનાથી ચહેરા નો નિખાર વધે છે. ચમેલીના ઔષધીય ગુણધર્મો પેટના કારમિયામાં ફાયદો કરે છે. 10 ગ્રામ ચમેલીના પાંદડા પીસીને પાણીમાં મિક્સ કરો. આ પાણી પીવાથી પેટના કારમિયા દૂર થાય છે.
પેટના દુખાવાથી રાહત મેળવવા માટે ચમેલીનું તેલ ગરમ કરો. આ તેલમાં રૂ પલાળો. આ રૂ નાભિ પર રાખવાથી પેટનો દુખાવો દૂર થાય છે. એસિડિટીથી રાહત મેળવવા માટે, 10-20 મિલી ચમેલીના મૂળનો ઉકાળો કરો. તેનું નિયમિત સેવન કરવાથી એસિડિટી અને ગેસની સમસ્યામાં ફાયદો થાય છે. અડધા લિટર પાણીમાં 20 ગ્રામ ચમેલી ઉકાળો. જ્યારે ઉકાળો ચોથા ભાગનો રહે છે, ત્યારે સવારે અને સાંજે 20 થી 40 મિલિલીટર પીવો. તે માસિક રોગમાં ફાયદાકારક છે.
ચામડીના રોગો માટે ચમેલીનું તેલ ખૂબ જ સારી દવા છે. તેનો ઉપયોગ કરવાથી તમામ પ્રકારના ઝેરી ઘા, ખંજવાળ, ખરજવું વગેરે રોગો ખૂબ જ ઝડપથી મટે છે. 8-10 ચમેલીના ફૂલોને પીસીને તેને લગાવવાથી ચાંદીના રોગોમાં તે ફાયદાકારક છે. ચમેલીના મૂળને પીસીને લગાવવાથી ધાધર મટે છે.
ચમેલીના પાન, આમળા, નાગરમોથ સરખે ભાગે લઈ તેનો ઉકાળો બનાવો. આ ઉકાળામાં ગોળ મિક્સ કરો અને દિવસમાં બે વાર 30 મિલી પીવાથી તાવમાં રાહત મળે છે. ચમેલીના ફૂલની સુગંધથી મનને શાંતિ મળે છે જેનાથી સારી ઊંઘ આવે છે. તેના સિવાય આ ફૂલની સુગંધથી કોઈ પણ પ્રકારની થવા વાળી ગભરાટ અને મુડની પરેશાની પણ એકદમ બરાબર થઇ જાય છે.