લીવરને કેવી રીતે મજબૂત બનાવવું? આ સવાલનો જવાબ આજે દરેક વ્યક્તિ જાણવા માંગે છે. કારણ કે અનિયમિત આહાર અને ખરાબ જીવનશૈલી સતત આપણા લીવરને નબળું બનાવી રહી છે. લીવર નબળું હોય ત્યારે શરીર તમે જે ખોરાક લો છો તેમાંથી પોષક તત્વો લઈ શકતું નથી. જેમ કે, પ્રોટીન સંશ્લેષણ થતું નથી, જેથી નબળા યકૃતવાળા લોકોમાં પ્રોટીનની ઉણપ જોઇ શકાય છે. બીજું શરીર પોતાને યોગ્ય રીતે ડિટોક્સિફાઇ કરવામાં સક્ષમ નથી અને તેની અસર ખરાબ ચયાપચયના રૂપમાં જોઇ શકાય છે. સાથે જ શરીરમાં લીવર ફેલ થવાના ઘણા લક્ષણો જોવા મળે છે જેમ કે ભૂખ ન લાગવી, ઉબકા આવવા, વજન ઓછું થવું અને નબળાઇ આવવી. આવી સ્થિતિમાં, તમારા માટે લીવરને મજબૂત બનાવવાના ઉપાયો વિશે જાણવું જરૂરી છે.
લીવરને મજબૂત કરવા માટે ફળો ખાસ ભૂમિકા ભજવી શકે છે. કેટલાક ફળોમાં જોવા મળતા વિશેષ ઉત્સેચકો અને પોષક તત્વો યકૃતને ડિટોક્સ કરવામાં અને તેને સ્વસ્થ બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે. આ વિશે અમે લખનઉ ડાયેટ ક્લિનિકના ડાયેટ એક્સપર્ટ અશ્વની કુમાર સાથે વાત કરી હતી, જેમણે લિવરને મજબૂત બનાવવા માટે ફળો વિશે જણાવ્યું હતું. અશ્વની કુમાર કહે છે કે લિવરને મજબૂત બનાવવાનો સૌથી સરળ રસ્તો એ છે કે વધુને વધુ પાણીવાળી વસ્તુઓ ખાવી અને તેને ડિટોક્સિફાઇ કરતા રહેવું. જ્યારે સમયાંતરે તમારા લીવરને ડિટોક્સિફાઈ કરવામાં આવે છે ત્યારે તેનું કાર્ય યોગ્ય રહે છે અને શરીરમાં લીવર નબળું પડવાના કોઈ ચિહ્નો દેખાતા નથી. તો આવો જાણીએ કેટલાક એવા ફળો વિશે જે લીવરને મજબૂત કરી શકે છે.
ગ્રેપફ્રૂટ
ગ્રેપફ્રૂટ નામના ચોકોતર યકૃત માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. હકીકતમાં તેમાં નારિન્જિનિન અને નારિન્જિન જેવા કેટલાક એન્ટિઓક્સિડેન્ટ હોય છે. આ બંને તત્વો યકૃતને અંદરથી સ્વસ્થ રાખવામાં,તેની બળતરા ઘટાડવામાં અને કોષોને સુરક્ષિત રાખવામાં મદદ કરે છે. સાથે જ આ એન્ટીઓક્સીડેન્ટ લિવર ફાઈબ્રોસિસને પણ રક્ષણ આપે છે. નરિન્જિનિનની ખાસ વાત એ છે કે તેનાથી લીવરમાં ફેટનું પ્રમાણ ઘટે છે અને ફેટ બર્ન કરવા માટે જરૂરી એન્ઝાઇમ્સ વધે છે, જેથી ફેટી લિવરની સમસ્યા ન થાય.
દ્રાક્ષ
દ્રાક્ષમાં પાણીની માત્રા ખૂબ વધારે હોય છે. તે લીવરને અંદરથી સાફ કરવામાં મદદ કરે છે. સાથે જ તેમાં વિટામીન સી અને કેટલાક ખાસ એન્ટીઓક્સીડેન્ટ હોય છે જે લીવરના કોષોને સ્વસ્થ રાખે છે અને તેમાં થતી બળતરાને રોકે છે. નિયમિત રીતે થોડી દ્રાક્ષ ખાવાથી તેનો અર્ક યકૃતના કેટલાક ઉત્સેચકોને વેગ આપે છે અને તેની કાર્યપ્રણાલી સુધારે છે.
કાંટાળા નાસપતી
કાંટાળા નાસપતી નો રસ હંમેશા લીવર માટે ફાયદાકારક રહે છે.આ માટે તમે કાંટાળા નાસપતીને આ રીતે પણ ખાઈ શકો છો. તે તમને યકૃતના ઘણા રોગોથી બચાવવામાં મદદ કરી શકે છે. કાંટાળા નાસપતીમાં જોવા મળતા એન્ટીઓકિસડન્ટો ઓક્સિડેટીવ તાણને ઘટાડે છે અને યકૃતને થતાં નુકસાન સામે રક્ષણ આપે છે. આ સિવાય તેનો અર્ક લિવર એન્ઝાઇમ્સને વેગ આપે છે અને લિવરના કબજાને વેગ આપીને તેને હેલ્ધી બનાવે છે.
કેળા
લીવર માટે કેળાનું સેવન ખૂબ લાભદાયી છે. ખરેખર, કેળા ચરબીયુક્ત યકૃતની સમસ્યાને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. કેળામાં અસંતૃપ્ત ચરબી હોય છે. તેમાં મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ફેટ અને ઓમેગા-3 ફેટ પણ હોય છે. આ તંદુરસ્ત ચરબી સેલ્યુલર સ્તરે ઇન્સ્યુલિન સ્થાનાંતરિત કરવામાં મદદ કરે છે. સાથે જ તે કામમાં ઝડપ લાવે છે અને લીવરને મજબૂત બનાવે છે.
અંજીર
અંજીર ખાવું લીવર માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તેમાં કેટલાક ખાસ ડાયેટરી ફાઇબર્સ હોય છે, જે લિવરને થતા નુકસાનને રોકે છે. સાથે જ તેના બીટા કેરોટિન અને વિટામિન્સ ફ્રી રેડિકલ્સથી થતા નુકસાન સામે રક્ષણ આપે છે. અંજીર ખાવા ઉપરાંત તેના હાઈ એન્ટિઓક્સિડેન્ટ તત્વો ફેટી લીવરની સમસ્યા સામે રક્ષણ આપવામાં મદદ કરે છે.
તરબૂચ
તરબૂચ મૂત્રવર્ધક પદાર્થ છે એટલે કે તે શરીરમાં પેશાબનો પ્રવાહ સુધારે છે. સાથે જ તે લીવરને ડિટૉક્સીફાઈ કરવામાં પણ મદદરૂપ થાય છે. તે લીવરના કામને ઝડપી બનાવે છે. એમોનિયા પર પ્રક્રિયા કરે છે અને તેને શરીરમાંથી દૂર કરે છે. પ્રોટીન પચાવ્યા પછી એમોનિયા નીકળે છે, જેના માટે લિવરનું યોગ્ય હોવું જરૂરી છે.
ક્રેનબેરી
ક્રેનબેરી એન્ટીઓકિસડન્ટો અને અન્ય પોષક તત્વોથી સમૃદ્ધ છે. ખરેખર, ક્રેનબેરીમાં પ્રોએન્થોસાયનિડિન્સ નામનો એક શક્તિશાળી પ્રકારનો એન્ટિઓક્સિડેન્ટ હોય છે, જે શરીરમાંથી મુક્ત રેડિકલ્સને ફ્લશ કરવાની તેમની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે. આ જ લિવરના કામને ઝડપી બનાવે છે અને લીવરની સફાઈ કરીને તેને હેલ્ધી બનાવે છે.
એપલ
જો તમારી પાસે આમાંથી કોઈ પણ ફળ ન હોય, તો પછી દરરોજ એક સફરજન ખાઓ. કારણ કે સફરજન લિવરને ડિટોક્સ કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. મોટાભાગના લોકો લીવરને ડિટોક્સ કરવા માટે સફરજનના વિનેગર પીતા હોય છે, જ્યારે તમે સફરજન ખાવ છો, તો તેની જરૂર પણ નહીં પડે. સફરજનમાં હાજર પોલિફેનોલ્સ યકૃતના સીરમ અને લિપિડ સ્તરને નિયંત્રણમાં રાખે છે. સફરજનમાં પેક્ટીન અને માલિક એસિડ હોય છે જે ઝેર અને કાર્સિનોજેન્સને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. સાથે જ સફરજનમાં એન્ટી ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણ હોય છે જે તમને ફેટી લિવરથી બચાવે છે.
જો તમે તમારા લીવરને મજબૂત કરવા માંગો છો તો આમાંથી કોઇ પણ ફળને તમારા રોજીંદા આહારમાં જરૂર સામેલ કરો.