આયુર્વેદમાં આસોપાલવના ઝાડને હેમ્પશપ અથવા તામ્રપલ્લવ કહેવામાં આવે છે. આસોપાલવના વૃક્ષના વિવિધ ભાગો એટલે કે ફૂલ, પાંદડા વગેરે મહિલાઓના સ્વાસ્થ્યની સમસ્યાઓ માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આસોપાલવ પૌષ્ટિક અને રોગનિવારક ગુણધર્મોને કારણે આયુર્વેદમાં દવા તરીકે ઘણા રોગો માટે વપરાય છે.
આસોપાલવની છાલ, પાંદડા, ફૂલો અને બીજ આયુર્વેદમાં દવા તરીકે વપરાય છે. આસોપાલવ કડવો અને ઠંડો ગુણધર્મ ધરાવે છે. તે તરસ, બળતરા, કૃમિ, સોજો, દુખાવો અથવા પેટનું ફૂલવું, ઝેર, અથવા બવાસીર, લોહી સંબંધિત રોગ, ગર્ભાશય ની તકલીફ, તમામ પ્રકારના લ્યુકોરિઆ, તાવ, સાંધાનો દુખાવો અને અપચો વગેરે રોગોનો નાશ કરે છે.
ચાલો આપણે આસોપાલવથી થતાં અનેક લાભો વિશે જાણીએ. પથરીની સમસ્યા આજકાલ પ્રદૂષિત ખોરાક, પેકેજ્ડ ફૂડ અને અસંતુલિત આહારના વપરાશના કારણે થાય છે. આસોપાલવના 1-2 ગ્રામ બીજને પાણીમાં પીસીને બે ચમચી પીવાથી કિડનીમાં પથરી થતાં દુખાવામાં રાહત મળે છે.
આસોપાલવ ની છાલ ત્વચાની અનેક સમસ્યાઓ દૂર કરવામાં અસરકારક છે. આસોપાલવ ઝાડની છાલ, બદામ, હળદર અને કપૂર બરાબર પીસી લો અને તેને ચહેરા પર લગાવવાથી ચહેરાની બધી કરચલીઓ દૂર થાય છે અને ચહેરા પર ચમક આવે છે.
ચેપને દૂર કરવામાં આસોપાલવ ની છાલ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે કારણ કે આસોપાલવ માં એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ ગુણધર્મો છે જે ચેપને ફેલાતા અટકાવે છે. જો પેટમાં કરમિયા ની સમસ્યા છે તો અશોકનો ઉપયોગ ફાયદો કરી શકે છે કારણ કે આસોપાલવમાં પેટના કરમિયા દૂર કરવાના ગુણધર્મ છે.
ઘણા લોકોને હંમેશા ગુમડા થતા હોય એવા લોકોએ આ આસોપાલવની છાલને પાણીમાં ઉકાળીને અને તેની પેસ્ટ બનાવી આ પેસ્ટ લગાવવી જોઇએ અને ત્યારબાદ આ પેસ્ટમા સરસવનુ તેલ મિક્સ કરીને તેને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમા લગાવો તેનાંથી ગુમડા અને પિમ્પલ્સ મા પણ રાહત મળે છે.
આસોપાલવની છાલ, બાવળની છાલ, સાયકામોરની છાલ અને ફટકડી સરખા ભાગે પીસી લો. 400 મિલીલીટર પાણીમાં 50 ગ્રામ પાવડર નાખીને 100 મિલી ઉકાળો તૈયાર કરો. તેને ગાળીને યોનિ ધોવાથી યોનીની તકલીફ ઓછી થાય છે.
વૃદ્ધાવસ્થા સાથે યાદશક્તિ નબળી થવા લાગે છે. આસોપાલવ ની છાલ અને બ્રાહ્મી પાવડર સરખા ભાગે મેળવી દરરોજ એક ચમચી સવાર-સાંજ એક કપ દૂધ સાથે થોડા મહિના સુધી લેવાથી યાદશક્તિ તીવ્ર બને છે. આસોપાલવ તૂટેલા હાડકાંને જોડવામાં અને હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં ફાયદાકારક છે. 6 ગ્રામ આસોપાલવ ની છાલનું ચૂર્ણ સવારે અને સાંજ દૂધ સાથે મિશ્રણ કરીને પીવાથી તૂટેલા હાડકાં સારા કરી શકાય છે અને પીડા ઓછી થાય છે.
આસોપાલવમાં રહેલા એન્ટિ-ડાયરીઅલ ગુણધર્મોને લીધે તે ઝાડાથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. આસોપાલવની છાલનો ઉપયોગ ડાયાબિટીસને નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદગાર છે. કારણ કે આસોપાલવની છાલમાં એન્ટિ ડાયાબિટીક ગુણધર્મો છે જે લોહીમાં સુગર લેવલને વધતા અટકાવે છે.
બાળકને ઉલટી થવાની સમસ્યા ખૂબ સામાન્ય છે. આમાંથી રાહત મેળવવા માટે આસોપાલવના ફૂલોને પાણીમાં પીસી લીધા પછી તેને સ્તનો પર લગાવો અને તેને તે સ્તનથી ખવડાવો. સ્તનપાન કરતા બાળકોની ઉલટી બંધ થાય છે.
જો કોઈ કારણસર શ્વાસ લેવામાં તકલીફ છે તો તરત જ રાહત મેળવવા માટે આસોપાલવ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. 65 મિલિગ્રામ આસોપાલવ ના બીજ પાવડરને પાનના બિડામાં રાખીને ખવડાવવાથી શ્વસન રોગોમાં ફાયદો થાય છે. આસોપાલવ બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો ધરાવે છે જે બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. આ કારણોસર સોજો વાળા વિસ્તાર પર આસોપાલવના ઝાડ ના પાંદડા અને છાલ ની પેસ્ટ લગાવવાથી રાહત મળે છે.
કેટલીકવાર અલ્સરના ઘા સુકાવા માટે ખૂબ સમય લે છે. આ વખતે આસોપાલવ ની છાલનું સેવન કરવું ખૂબ ફાયદાકારક છે. આસોપાલવના પાનનો ઉકાળો 10-20 મિલિલીટર લેવાથી આખા શરીરમાં થતી પીડામાંથી રાહત મળે છે.
જો હેમોરહોઇડ્સ ની સમસ્યાથી પરેશાન છો તો તેને દૂર કરવા માટે આસોપાલવના ઝાડનો ઉપયોગ પણ કરી શકાય છે. આસોપાલવના ફૂલ અને છાલ બંનેમાં હાજર ઔષધીય ગુણધર્મો છે જે પાચન પ્રક્રિયા માં સુધારો કરવા અને હેમોરહોઇડ્સ ને દૂર કરવામાં મદદગાર છે .
ઘણી સ્ત્રીઓ એવી છે કે જેમના બાળકો બચી શકતા નથી અથવા નિષ્ફળ જતા હોય છે. આ માટે, ત્રણ ગ્રામ આસોપાલવના ફૂલનું ચૂર્ણ દહી સાથે ખાવું જોઈએ. દરરોજ તેનું સેવન કરવાથી હૂંફ આવશે. જો પેશાબ ની સમસ્યા હોય તો તેમાં આસોપાલવ ના બીજ ખૂબ ફાયદાકારક રહેશે. આસોપાલવ ના બીજ પીસીને દરરોજ સવારે અને સાંજે લો. આનું સેવન કરવાથી પેશાબ સંબંધિત સમસ્યાઓ દૂર થશે.