શરદી એક ચેપી રોગ છે. બદલાતા વાતાવરણ ને કારણે શરદીનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે. સામાન્ય શરદીની અસર ત્રણ દિવસથી લઈને દસ દિવસ સુધી રહે છે. અન્ય રોગની તુલનામાં શરદી વધારે જોવા મળતો રોગ છે. ચાલો જાણીએ શરદીને દૂર કરવાના ઉપચારો વીશે.
શરદીનું મુખ્ય કારણ આજકાલ નું ખાવાનું છે. ગળામાં તકલીફ, સ્વાસ લેવામાં તકલીફ, છીંક આવવી, તાવ, માથાનો દુખાવો, ગળામાં સોજો અને દુખાવો, ઠંડી લાગવી, શરીરમાં કળતર થવું વગેરે શરદી ના લક્ષણો છે. શરદી માટે એક માત્ર વાસ્તવિક ઉપચાર યોગ્ય આહાર છે.
શરદીની સારવાર માટે દર્દીને બે અથવા ત્રણ દિવસ સુધી ફળોના રસનો આહાર આપવો જોઈએ. આ સમયગાળા દરમિયાન, ફળોના રસને હળવા ગરમ પાણી સાથે ભેળવીને પીવો જોઈએ. ફળોનો રસ અને ગરમ પાણી નું મિશ્રણ લોહીની એસિડ સ્થિતિને સમાપ્ત કરીને કિડનીને સાફ કરે છે.
શરદી માટે ખાસ કરીને અનાનસનો રસ વધુ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન આંતરડાની દૈનિક સફાઈ કરવા માટે ગરમ પાણીનો એનિમા લેવો જોઈએ. શરદીમાં દર્દીને ત્રણ દિવસ સુધી તાજા ફળોનો રસ જ આપવો જોઈએ, આમાં દર્દીને સફરજન, નાશપતી, દ્રાક્ષ, નારંગી, અનાનસનો રસ આપવાથી ફાયદો થાય છે.
દિવસમાં ત્રણ વખત પીચ, તરબૂચ અથવા અન્ય રસદાર મોસમી ફળોનું સેવન કરવું જોઈએ. પછી, દર્દીને ધીમે ધીમે સંપૂર્ણ સંતુલિત આહારનું સેવન કરવુ જોઈએ. દર્દીને માંસ, માછલી, મરઘાં, ચીઝ અને સ્ટાર્ચયુક્ત ખોરાકથી થોડા દિવસો સુધી દૂર રહવું જોઈએ. આ ઉપરાંત તુલસી, મધ, અને તજ નો ઉકાળો તૈયાર કરવો અને દિવસમાં બે થી ત્રણ વાર આ ઉકાળો પીવાથી શરદીમાં રાહત મેળવી શકાય છે.
શરીર માટે જરૂરી બધા ખનીજ અને વિટામિનવાળા ખોરાક લઈને દર્દીએ તેની સિસ્ટમ મજબૂત રાખવી જોઈએ. આ પોષક તત્વોમાં પ્રથમ સ્થાન વિટામિન ‘સી’ નું છે. વિટામિન ‘સી’ ચેપ અટકાવે છે અને એ હાનિકારક એન્ટિબાયોટિકનું કામ કરે છે. આ વિટામિન સાઇટ્રસ ફળો, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી, દાળ વગેરેમાં પૂરતા પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
લીંબુ એ શરદી માટે સૌથી શ્રેષ્ટ અને સરળ ઘરેલું ઉપાય માનવામાં આવે છે. વિટામિન ‘સી’ થી ભરપૂર લીંબુનો રસ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે અને ઝેર પણ ઘટાડે છે અને રોગની અવધિ પણ ઘટાડે છે. એક ગ્લાસ નવશેકા પાણીમાં એક ચમચી મધ મિક્સ કરીને પીવાથી શરદી અને સૂકી ઉધરસ માટે અસરકારક સાબિત થાય છે.
શરદીની તીવ્રતા ઘટાડવા માટે લસણનો સૂપ એક પ્રાચીન અસરકારક ઉપાય છે. લસણમાં અન્ય રોગનિવારક ગુણધર્મો સિવાય એન્ટિસેપ્ટિક અને એન્ટિસ્પેસોડિક (એન્ટિ-કોન્ટ્રેકશન) ગુણધર્મો પણ રહેલા છે. લસણનું તેલ શ્વસન માર્ગને ખોલવામાં મદદ કરે છે. સૂપ તરીકે લસણ સિસ્ટમમાંથી તમામ ઝેરને બહાર કાઢવામાં મદદ કરે છે. અને તાવ પણ ઓછો કરે છે.
લસણના રસ સાથે ડુંગળીના રસને પાણીમાં નાખીને સારી રીતે ભેળવીને દિવસમાં ઘણી વખત પીવાથી શરદી માટે ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. આમ લસણ અને ડુંગળી શરદી ઉપરાંત તાવ, ઉધરસ માં પણ લાભકારી સાબિત થાય છે. ભુજંગાસન, શાલભસણા, ધનુરાસન અને યોગમુદ્રા જેવા યોગાસન શરદીની સારવારમાં ઉપયોગી સાબિત થાય છે.
શરદીને લીધે ગળામાં થતી બળતરામાં હળદર અસરકારક ઉપચાર છે. તેમા રહેલા એન્ટિસેપ્ટિક ગુણધર્મો ફાયદાકારક છે. અડધી ચમચી હળદર 30 ગ્રામ હળવા ગરમ દૂધમાં મેળવીને પીવું જોઈએ. હળદર પાવડર ગરમ પેનમાં નાખી પછી તેમાં દૂધ ઉમેરવું અને ધીમા તાપે તેને સારી રીતે ઉકાળવું જઈએ. આ દૂધ પીવાથી તે શરદી માં લાભદાયી સાબિત થાય છે.
જો ઠંડા વાતાવરણમાં ગરમ પાણીથી સ્નાન કરવામાં આવે છે, તો તે છાતી અને અનુનાસિક મગજમાં થતા સંકોચન માં નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડો કરી શકે છે. છાતી અને માથાની શરદીની સારવારમાં હોટ પેકનો શેક સારી મદદ કરે છે. કારણ કે તે શ્વસનને સરળ બનાવે છે. નાસ લેવાથી પણ લાભ મળે છે. નાસ લેવાથી અનુનાસિક પેશીઓના સંકોચનથી રાહત મળે છે.
ગરમ મીઠાના પાણીથી કોગળા કરવાથી ગળાના દુખાવાની સાથે સાથે શરદી માં પણ રાહત મળે છે. શરદીની સારવાર માટેના અન્ય ઉપયોગી ઉપાયો એ છે કે તાજી હવામાં ઊંડો શ્વાસ લેવો, ઝડપી ચાલવું, સારી ઊંઘ અને હવામાનની પરિવર્તનની અસરોને ઘટાડવા માટે હવામાનની જરૂરિયાતો અનુસાર ટેવો અપનાવવી.